A.F.A.M. Wetzer, 13 juli 2020
Het huis is oorspronkelijk genaamd 'Het Wapen van Emden' en gedateerd 1793. De gevel is een brede pilastergevel meteen middenrisaliet van vier traveeën. Op de begane grond zetten de muurdammen tussen de vensters zich naar beneden toe als pilasters door. Op de verdieping - die architectonisch van de begane grond wordt gescheiden door een geprofileerde waterlijst - bezitten de pilasters natuurstenen basementen en kapitelen. De gevel wordt beëindigd door een kroonlijst, die wordt ondersteund door voluutvormige consoles. Een groot en met de gevel evenwijdig aan de straat gelegen pand dat aanvankelijk min of meer vierkant was met rondgaande kappen, en in 1940 verbouwd. Later, voor Waterschap De Aa, met invloeden van de 'Bossche School', door architect Nico van der Laan ingrijpend verbouwd en samengevoegd met de panden Postelstraat 45 en 47.
Omdat de twee kleine kelders geen relatie hebben met het opgaand muurwerk behoren deze waarschijnlijk bij oudere bebouwing uit de late 18e of vroege 19e eeuw. De rechter kelder bezit nog een waarschijnlijk middeleeuws tongewelf.
De begane grond bezit een driedeling, haaks op de straat. Deze driedeling weerspiegelt de symmetrische opzet van de laat 18e-eeuwse voorgevel.
In de middelste beuk zijn hal en entree ondergebracht. Tot 1940 was het tochtportaal niet aanwezig en was de hal dus groter. Alle deuren bezitten authentieke empire omtimmeringen (eerste kwart 19e eeuw), terwijl ook de lambrizering en het eenvoudige, vlakke stucplafond met kaderlijst, hoekmotieven en 'zon-achtig' middenornament oorspronkelijk (begin XIXe eeuw) zijn. Alleen de deuren zijn deels vernieuwd, terwijl ook de wit-zwart marmeren tegel-vloer pas in een latere fase is aangebracht.
In de linker beuk bevindt zich tegen die voorgevel een spreekkamer, die in opzet geheel stamt uit de vroege 19e eeuw en een eenvoudig, hoogstwaarschijnlijk moderner, stucplafond bezit. Er is een fraaie witmarmeren stookplaats met kachel tegen de linker zijmuur en de lichttoetreding vindt plaats door drie 8-ruits schuifvensters. De kamer wordt omgeven door een hoge lambrisering en bezit een nog oorspronkelijke dubbele deur. De vloer bestaat uit parket.
Achter de kamer van de griffier is het trappenhuis gesitueerd. De trap dateert uit de vroege 19e eeuw en bezit een gecanneleerde trappaal en een leuning welke wordt gedragen door gesneden balusters.
Achter het trappenhuis zijn geen echt historische structuren meer aanwezig. In de rechterbeuk van het huis zijn de receptie en een grote vergaderkamer ondergebracht. De receptie bezit een stucplafond met randlijst en een rijk geprofileerd rond middenstuk met plafondhanger. In de voorgevel zijn wederom drie 8-ruits schuifvensters aangebracht en de aanwezige binnenluiken volgen de roedenverdeling in de ramen. De dubbele deur naar de bestuurskamer (inclusief de omtimmering) is nog oorspronkelijk en stamt uit het eerste kwart van de 19e eeuw.
De vergaderkamer zelf bezit tegen de rechter zijmuur een zeer rijk vormgegeven groen-zwart marmeren stookplaats op kolommen met messing kapitelen en basementen. In de stookplaats is een oudere (17eeeuwse) haardplaat opgesteld. Het meest in het oogspringend in deze ruimte is echter het gepolychromeerde stucplafond met halfronde randlijst met blad- en bloemmotieven en vierkante hoekstukken dat recent, in 2008, is gerestaureerd. Er is een aman-
| 1 |
delvormig middenstuk, waarin eveneens blad- en bloemmotieven zijn aangebracht. Daarbij bevindt de plafondhanger met kroonluchter zich in een soort scheipmotiefvan bladgoud. De rondlopende lambrisering lijkt nog oud, maar het linnen behang is hoogstwaarschijnlijk later aangebracht. De achtergevel van deze ruimte, die zich nog op de plaats van het oorspronkelijke vierkante gebouw bevindt, is in 1940 grotendeels vernieuwd. Dit is er de oorzaak van dat er thans niet bij de binnenarchitectuur passende T-draairamen in aanwezig zijn. De nog wel oorspronkelijke binnenluiken geven door hun vakverdeling aan dat hier oorspronkelijk ook 8-ruits schuifvensters aanwezig zullen zijn geweest. In algemene zin geldt voor de verdieping hetzelfde als wat voor de begane grond geldt, namelijk dat de achterste helft van het huidige gebouw door de ingrijpende verbouwing van 1940 nauwelijks meer historische structuren bezit. Ook op de verdieping vinden we de driedeling van het gebouw terug. De ruimten zijn door allerlei secundaire wanden opgedeeld en de schouw is verdwenen. Mogelijk is er nog een oude balklaag, maar door de vlakke moderne zoldering van houten planken is dit niet meer na te gaan. Het trappenhuis is ook op dit niveau grotendeels oorspronkelijk. Het is uitgevoerd in empire-stijl en bezit gesneden balusters in de leuning. Ter plaatse van het trappenhuis is er in de zijgevel een oorspronkelijk glas-in-lood raam aangebracht.
SamenvattingDe gevel dateert uit 1793. Inwendig is het pand iets jonger. Zo is de indeling op de begane grond nog grotendeels empire (eerste kwart 19e eeuw). Op de verdieping zijn nauwelijks meer historische structuren zichtbaar. In 1940 is bij een zeer ingrijpende verbouwing het achterste deel van het huis grotendeels verdwenen en vervangen door nieuwbouw. Het casco van het voorste deel van het pand gaat in zijn geheel terug tot in de vroege l9de eeuw, waarbij met name op de begane grond zeer rijke interieurelementen bewaard zijn gebleven. | 2 |
Het pand aan de Postelstraat 49, hoek Begijnstraatje, is sinds januari 1989 een rijksmonument. Dit herenhuis uit 1793, met de oorspronkelijke naam Het Wapen van Emden, wordt in 1940 verbouwd. Enkele jaren later wordt het pand, ten behoeve van waterschap De Aa, ingrijpend gewijzigd door de architect Nico van der Laan (Bossche School). Sinds 1998 is het architectenbureau De Twee Snoeken er gevestigd. Fotobijschrift: Gevel van het pand Het Wapen van Emden aan de Postelstraat 49. Anno 1970. Foto: Erfgoed 's-Hertogenbosch.
De brede gevel dateert uit 1793 en heeft een middenrisaliet van vier traveeën. Op de begane grond zetten de muurdammen tussen de vensters zich naar beneden toe als pilasters door. Op de verdieping, die architectonisch van de begane grond gescheiden wordt door een geprofileerde waterlijst, bezitten de pilasters natuurstenen basementen en kapitelen. De gevel eindigt in een kroonlijst, die ondersteund wordt door voluutvormige consoles. De twee kleine kelders hebben geen relatie met het opgaande muurwerk. De rechterkelder bezit een middeleeuws tongewelf. De begane grond heeft een driedeling, haaks op de straat. Deze driedeling weerspiegelt de symmetrische opzet van de laat-18e-eeuwse voorgevel.In de linkerbeuk bevindt zich tegen de voorgevel een spreekkamer, die in opzet geheel stamt uit de vroege 19e eeuw. Er is een witmarmeren stookplaats met kachel tegen de linkerzijmuur en de lichttoetreding vindt plaats via drie 8-ruits schuifvensters. De kamer wordt omgeven door een hoge lambrisering en bezit een nog oorspronkelijke, dubbele deur. Achter de kamer is het trappenhuis gesitueerd. De trap dateert uit de vroege 19e eeuw en bezit een gecanneleerde trappaal en een leuning die gedragen wordt door gesneden balusters. In de middelste beuk zijn de hal en entree ondergebracht. Tot 1940 was het tochtportaal niet aanwezig en was de hal groter. De deuren bezitten authentieke empire omtimmeringen (eerste kwart 19e eeuw). Ook de lambrisering, het stucplafond met kaderlijst, hoekmotieven en middenornament zijn nog oorspronkelijk. Alleen de deuren zijn deels vernieuwd, terwijl ook de zwart-wit marmeren tegelvloer in een latere fase is aangebracht. In de rechterbeuk zijn de receptie en een grote vergaderkamer ondergebracht. De receptie heeft een stucplafond met randlijst en een rijk geprofileerd, rond middenstuk met plafondhanger. Ook hier zijn drie 8-ruits schuifvensters aangebracht, de aanwezige binnenluiken volgen de roedenverdeling in de ramen. De vergaderkamer bezit een rijk vormgegeven, groen-zwart marmeren stookplaats op kolommen met messing kapitelen en basementen. | 5 |
| 44 |
Het Wapen van Emden. Huis met fraaie brede pilastergevel uit 1793. Middenrisaliet van vier traveeën. Beganegronds zetten de dammen tussen de vensters zich als pilasters neerwaarts voort; boven bevinden zich toscaanse pilasters met natuurstenen bazementen en kapitelen tussen de vensters en rusten op een geprofileerde waterlijst. Op deze pilasters dragen voluutvormige consoles de kroonlijst. |
Op 31 maart 1967 O.K.N. 134.648 werd vergunning verleend tot het verbouwen van de panden Postelstraat 45, 47 en 49. Voordeuren in 45 en 47 handhaven evenals gotische balklagen in 45. |
2008 |
In dit statige herenhuis en de belendende buurpanden is sinds 10 jaar het bekende Bossche architectenbureau 'De Twee Snoeken' gevestigd. Deze naam verwijst naar het eerdere, gelijknamige pand in de Kruisstraat waar dit bureau eerder was gehuisvest. Het gebouwencomplex was tussen 1940 en 1998 in bezit van het Waterschap de Aa, dat hier zijn griffie had gevestigd. Het grote herenhuis 'het wapen van Emden' dat de kern van het complex vormt, dateert in aanleg uit 1793 toen Thomas Cornelis van Rijckevorsel het perceel kocht.
Magazine Open Monumentendag (2008)
|
|
2010 |
Architectenbureau De Twee SnoekenPostelstraat 49In dit statige herenhuis en de belendende buurpanden is sinds tien jaar het bekende Bossche architectenbureau De Twee Snoeken gevestigd. Deze naam verwijst naar hun eerdere, gelijknamige pand in de Kruisstraat. Het gebouwencomplex was tussen 1940 en 1998 in bezit van het Waterschap de Aa. Het grote herenhuis Het Wapen van Emden, dat de kern van het complex vormt, dateert in aanleg uit 1793. De huisjes van het Klein Begijnhof aan de Postelstraat en daarachter moesten toen plaatsmaken voor een ruime tuin achter het nieuwe huis. Aan de achterzijde van het perceel aan de Snellestraat kwam een koetshuis.Het interieur bevat diverse 19e-eeuwse elementen, zoals de grote vergaderzaal.
Magazine Open Monumentendag (2010) 31
|
|
2015 |
De Twee Snoeken : ArchitectenbureauIn dit herenhuis en buurpanden is sinds 15 jaar het bekende architectenbureau ‘De Twee Snoeken’ gevestigd. Deze naam verwijst naar het gelijknamige pand in de Kruisstraat waar dit bureau eerder was gehuisvest. Het gebouwencomplex was tussen 1940 en 1998 in bezit van Waterschap de Aa. Het grote herenhuis ‘het Wapen van Emden’ dateert uit 1793 en werd gebouwd in opdracht van Thomas van Rijckevorsel. Het heeft een achtergelegen koetshuis en een ruime tuin, waarvoor een aantal kleine huisjes van het voormalige klein Begijnhof moest worden gesloopt.Het interieur van het complex bevat diverse 19e-eeuwse monumentale onderdelen, zoals de vergaderzaal.
Magazine Open Monumentendag (2015) 38
|
1865 | A. van Rijckevorsel (firma J. van Rijckevorsel & Zn.) wijnhandelaar |
1875 | Aug. van Rijckevorsel (firma Johan van Rijckevorsel en Zn.) wijnhandelaar - W. van Zon (apotheker in het zieken-gasthuis) |
1881 | Aug. van Rijckevorsel (firma Johan van Rijckevorsel en Zn., wijnhandelaar en lid van de provinciale staten) |
1908 | J.C.P. Thirion |
1910 | J.C.P. Thirion |
1928 | W.C.F.M. Bleijs |
1940 | Waterschapsgebouw |
1998 | De Twee Snoeken |
Hans Boselie en Peter-Jan van der Heijden, Bossche monumenten in beeld (1975) 77-78